Pazar Kız Kalesi

Kız Kalesi veya Kız Kulesi, Rize'nin Pazar ilçesinde bulunan tarihî bir kaledir. Pazar ilçe merkezinin batısında yer alan küçük bir yarımada üzerine inşa edilmiştir. Kara ile bağlantısı kesilmiş olan kale, kayalık bir zemin üzerinde bulunmaktadır.[1] Bazı kaynaklara göre 13-14, bazı kaynaklara göre ise 8. yüzyılda inşa edilmiştir. Dış kenar uzunlukları 9.66 metre ve 9.07 metre uzunluğundadır. Yapının en çok hasar görmüş kısmı, Pazar'a bakan güney kısmıdır. Bu da kalenin birtakım saldırılara maruz kaldığını iddia eden rivayetleri desteklemektedir.

Tarihi
Doğu Karadeniz ve özellikle Lazlar üzerine 1985 tarihinde yazdıkları makale ile tanınan A. Bryer ve D. Winfield, Kız Kalesi’nin Trabzon İmparatorluğu döneminde 13. ya da 14. yüzyılda yaptırıldığı iddia etmektedir. 1817 ve 1819 tarihleri arasında tüm Karadeniz kıyılarını anlatan Trabzonlu Ermeni seyyah P. Minas Bijişkyan, kulenin Cenovalılar tarafından asil bir kız için yaptırıldığını belirtmektedir. Pazarlı tarihçi ve araştırmacı Muzaffer Arıcı da, kalenin Cenovalı bir prensin kızı için yazlık olarak inşa ettirdiğini söylemektedir. Anadolu'nun antik dönemleri ile ilgili araştırmalar yapan Bilge Umar ise, kalenin 8. yüzyılda yaptırıldığını iddia etmektedir. 1843 ve 1844 yıllarında bölgede inceleme yapan Alman Karl Koch, günlüklerinde bu kulenin Türkler tarafından yapıldığını, tüm saldırılara rağmen bir türlü alınamadığı için Kız Kulesi isminin verildiğini belirtmektedir.

Günümüzdeki durumu
Kale, günümüzde tek bir gözetleme kulesiyle ayaktadır. Kız Kalesi, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından 3 Ağustos 2006 tarihinde 775 No'lu karar ile 1. Koruma derecesi ile kültür envanteri olarak tescillenip koruma altına alınmıştır. Kalenin günümüzdeki yasal sahibi, Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğü’dür.

Kale, 2014 yılında Rize İl Özel İdaresi’nin açtığı ihale kapsamında restore edilmiştir.